کودتای ۵۳ (۱۳۹۸) – Coup 53
پنهان
رضا حسینی: «کودتای ۵۳» پربازخوردترین و تحسین‌شده‌ترین مستند چهاردهمین جشنواره «سینماحقیقت» بود؛ و این وضعیت در مورد مستندی ۱۲۰ دقیقه‌ای که سراغ یک رویداد تاریخی رفته، نشانه‌ای فوق‌العاده است و به‌تنهایی می‌تواند دال بر این باشد که تماشاگر با چه دستاوردی طرف است. علاوه بر این، فهرست عوامل ساخت فیلم هم می‌تواند انگیزه لازم برای تماشای آن را ایجاد کند. به عنوان مثال، دیدن نام سینماگران برجسته‌ای چون والتر مرچ (که «اینک آخرالزمان» و سه‌گانه «پدرخوانده» و «بیمار انگلیسی» و… را در کارنامه دارد و راجر ایبرت او را «بلندپایه‌ترین تدوینگر و طراح صدای سینمای مدرن» می‌دانست) و رِیف فاینز (بازیگر و کارگردان انگلیسی سرشناس که عموم او را با ایفای نقش آمون گوت، افسر و جنایتکار جنگی نازی‌ها، در «فهرست شیندلر» می‌شناسند) خودش می‌تواند عامل کنجکاوی‌برانگیز دیگری باشد. جالب‌تر این‌که «کودتای ۵۳» که یکی از پنج مستند به نمایش درآمده در سی‌ونهمین جشنواره فیلم فجر بود، از اغلب فیلم‌های داستانی این دوره فجر هم دیدنی‌تر بود!
«کودتای ۵۳» یک تریلر معمایی تمام‌عیار است که اصلاً گذر زمان آن برای تماشاگر احساس نمی‌شود چون فیلم‌ساز و گروهش که عمری را صرف ساخت آن کرده‌اند، از سرنخی به سرنخ بعدی می‌رسند و دائم بر حیرت مخاطب می‌افزایند. اغلب مستندهای تاریخی به دلیل غوطه‌ور شدن در اطلاعاتی که برای عموم جذابیتی ندارند، صرفاً به متونی تحقیقاتی بدل می‌شوند که فقط به کار پژوهشگران می‌آیند؛ اما «کودتای ۵۳» با توسل به قدرت داستان‌گویی و بیان سینمایی (که تدوین والتر مرچ نقشی اساسی در آن دارد؛ هنرمندی که چهار سال را صرف تدوین فیلم کرد و آن را از دل ۵۳۲ ساعت راش درآورد!) به اثری بدل شده است که نباید فرصت دیدنش را از دست بدهید. (امتیاز ۸ از ۱۰)