تشعشعات – نقد ۱

تشعشعات (۱۴۰۰) – Radiations

دکل

رضا حسینی: «تشعشعات» یکی از آثار پرشمار بخش تجربی سی‌وهشتمین جشنواره فیلم کوتاه تهران بود که واقعاً در این دسته از فیلم‌ها نمی‌گنجد؛ البته این وضعیت در تمام سال‌های اخیر در این رویداد سینمایی – که هر سال بر حجم حواشی و محدودیت‌هایش هم افزوده می‌شود – پابرجا بوده و هنوز فکری برایش نشده است. واقعیت هم این است که ساخت فیلم تجربی به این سادگی‌ها نیست و اگر اثری تجربی هم ساخته شود، باز بحث جدی‌ای درباره کم‌وکیف آن باقی می‌ماند؛ پس به این سادگی نمی‌شود هر سال بخشی را با آثار تجربی پر کرد. بماند که هر بار سلیقه هیأت انتخاب هم در میان است.

«تشعشعات» فیلمی دیدنی و بازیگوشانه است که آن را می‌توان یک ماکیومنتری (مستندنما) دانست؛ فیلمی که رویدادی ساختگی را به شیوه مستند به نمایش می‌گذارد و با بهره‌گیری از چاشنی طنز، می‌کوشد تفسیری از وقایع روزگار خودش داشته باشد. شناخت خوب نویسنده و کارگردان از مردمان و جغرافیایی که برای روایت داستان انتخاب کرده و همین طور تسلطی که روی کارش و زیرژانر انتخابی‌اش داشته است، از همان ابتدا فیلمی شوخ‌وشنگ – با طنزی ظریف – را سروشکل داده که نه‌فقط به شرایط موجود و اتفاق‌هایی چون غیب‌شدن دکل نفتی در این سرزمین طعنه می‌زند، بلکه رفتار عامه را هم نقد می‌کند. اهالی روستا رو به دوربین درباره اتفاقی که روی داده (قطع‌شدن دکل مخابراتی) صحبت می‌کنند و حتی پشت سر هم حرف می‌زنند. تماشاگر خیلی زود متوجه می‌شود که زاویه دید، به یک بازپرس تعلق دارد که این خودش بر جذابیت موقعیت می‌افزاید و حتی پاساژهای میان حرف‌ها و اعتراف‌های اهالی را به کشف و شهود کارآگاه در صحنه وقوع جرم بدل می‌کند: تصاویری که با قالب بازیگوشانه خود، روی عامل حادثه و چگونگی قطع دکل تمرکز دارند.

«تشعشعات» به‌راحتی می‌تواند تماشاگرش را کنجکاو آثار بعدی فیلم‌ساز جوانش کند.

(امتیاز ۷ از ۱۰)