رویا و بابک زوجی جوان هستند که قصد مهاجرت دارند. دو هفته پیش از مهاجرت، رؤیا با دختری بینامونشان مواجه میشود. حضور دختر در زندگی آنها به اتفاقهایی عجیب منجر، و بهتدریج هویت رویا دچار دگرگونی میشود.
امتیازهای منتقدان
رضا حسینی
بهمن شیرمحمد
ریحانه عابدنیا
خشایار سنجری
آرش عنایتی
گلاره محمدی
صوفیا نصراللهی
سحر عصرآزاد
محسن سلیمانیفاخر
کیوان کثیریان
فاطمه فریدن
سید آریا قریشی
میانگین
نوشتههای منتقدان
رضا حسینی: «بیرویا» بهروزترین و سینماییترین فیلمی بود که در چهلمین جشنواره فجر روی پرده رفت؛ بهروزترین از این بابت که همسو با جریانهای سینمایی جهان ساخته شده و توجه ویژهای به جهان زنها و محدودیتهایشان بهویژه در این سرزمین دارد؛ و سینماییترین به لحاظ استفاده از ژانرهایی که در این سینما کمتر کسی به آنها توجه دارد، چه برسد به اینکه با استفاده از آنها بتواند فیلمی موفق بسازد. «بیرویا» قطعاً در زمان اکران بهتر و بیشتر دیده میشود و ارزشهایش بیشتر درک خواهد شد… مطالعه نقد کامل
بهمن شیرمحمد: با این همه، «بیرویا» به عنوان اولین تجربه بلند نویسنده و کارگردانش، اثری امیدوارکننده و قابل تأمل است. از آن رو که امید تغییری هرچند کوچک و جزیی را در سینمای به تکرار افتاده و زمینگیرشده ایران میدهد؛ سینمایی که کمتر جرأت عبور از چهارچوب واقعیت عینی را به خودش داده و بیشتر آدمهایش را با نقشآفرینیشان در مقیاس جامعه سنجیده است و آثاری همانند «بیرویا» و «تفریق» (مانی حقیقی) به مثابه هوایی تازه در آن عمل میکنند که میتوانند آغازی برای جسارت بخشیدن به فیلمسازان دیگری باشند تا کمی فراتر از چهارچوبهای این سینما بیندیشند و خلق کنند… مطالعه نقد کامل
ریحانه عابدنیا: میتوان گفت فیلمنامه «بیرویا» برای پرداخت نمادین تلاش کرده در امور عینی و استعاری جانب تعادل را نگه دارد؛ تعادلی که اگر نباشد، مفاهیم عمیقتر آنقدر آشکار بیان میشوند که تمام لذت کشف معنا را از تماشاگر میگیرند و او را به جای اثری عمیق و چندلایه، با اثری سطحی و شعارزده روبهرو میکنند… مطالعه نقد کامل
خشایار سنجری: «بیرویا» تجربهای بدیع در سینمای ایران محسوب میشود و فیلمساز با پشتکردن به سنت ساخت فیلمهای واقعگرای مرسوم در سینمای سالهای اخیر ایران، دست به تجربهای با حالوهوای «جزیره شاتر» و «جاده مالهالند» زده است. سینمای ایران سالهاست از فقر در تنوع ژانر رنج میبرد و تجربههایی چون «بیرویا» برای این بدنهی نحیف ژانری، حکم طلا را دارند. فیلمسازان جوانی چون وزیرفتری، در کنار پیشگامانی چون شهرام مکری، میتوانند سینمای ایران را از تجاربی همگام با سینمای جهان بهرهمند کنند… مطالعه نقد کامل
آرش عنایتی: فیلم، نه یک درام روانشناختی و نه فیلمی سوررئال است. داستانِ جابهجایی هویتهاست گاه از سر دشمنی (در ارتباط با ساره طیبی این نام و کنیه، او را که توسط پدر و برادرش کتمان میشود پاک و قربانی جلوه میدهد) و گاهی از سر ترس و از برای حفظ است و نه از برای حذف (بابک و پدرِ رویا که جایگزینی برای رویا میتراشند)… مطالعه نقد کامل
گلاره محمدی: کارگردان با انتخابی هوشمندانه دو موضوع متفاوتش را در هم آمیخته تا آنچه را که در ذهن داشته با تاکید بیشتری به تصویر بکشد و بتواند تماشاگر را تا پایان با جهان فیلم همراه سازد. بازی بینظیر طناز طباطبایی و موسیقی درخشان بامداد افشار در کنار خلق فضای بصری ویژهای که در خدمت روایت داستان است و توسط محسن نصرالهی (طراح صحنه) و الهام معین (طراح لباس) به ثمر رسیده است، قطعاً جزو اتفاقهای جشنواره محسوب میشود… مطالعه نقد کامل
صوفیا نصراللهی: اولین فیلم آرین وزیردفتری اثر کمغلطی است که نکتههای جالب توجه آن بیشتر از نقاط منفیاش است؛ فیلمی که همین حالا برداشتهای متفاوتی از آن شده. بعضی آن را فیلمی درباره دسیسهچینی و بازی قدرت میدانند و بعضی دیگر به استناد جملههای پایانی فیلم در تشریح اسکیزوفرنی ادعا میکنند که شخصیت اصلی یعنی رویا بیمار اسکیزوفرنی بوده است؛ اما به نظرم فیلم نشانههای اولی را ندارد و بهوضوح در مورد دوم هم نوشتهها اجباری بوده است. این فیلمی ماورالطبیعی در مایه آثار استیون کینگ است که فضایی وهمآلود و گهگاه عناصری از ژانر وحشت در خودش دارد و در این فضا موفق میشود لحن آثار این ژانر را بهدرستی خلق کند… مطالعه نقد کامل
سحر عصرآزاد: «بیرویا» درامی روانشناختی-معمایی با محوریت به چالش کشیده شدن هویت یک زن است که بهتدریج به کلیت جهان پیرامونش بسط مییابد اما تا تبدیل شدن به یک فیلم تاملبرانگیز فاصله دارد. آرین وزیردفتری پس از ساخت فیلمهای کوتاه موفق همچون «مثل بچه آدم» و «هنوز نه»، اولین فیلم بلند سینمایی خود را بر اساس فیلمنامهای از خودش کارگردانی کرده است. «بیرویا» تم محوری آشنا و تکرارشوندهای از آثار کوتاه فیلمساز را محور قرار داده که همان بحران هویت و چالشهای برآمده از آن است… مطالعه نقد کامل
محسن سلیمانیفاخر: «بیرویا» فیلم بهظاهر سوررئالی است که کنایهای بر رابطه زندگی و هویت دارد؛ اما پارادوکسی معنایی و محتوایی در جای جای فیلم قرار دارد که تحلیل و دریافت محتوا را دوپاره میکند. فیلمساز دادههایی را به تماشاگر میدهد ولی با رخدادهای تازه، کدهای قبلی را بیاعتبار میکند… مطالعه نقد کامل
کیوان کثیریان: چه ایده جسورانه و جذابی! و البته ایدههای جذاب و جاهطلبانه، همیشه دشوارتر و خطرناکترند. داستانهایی که قرارست منطق رئالیستی را بشکنند، دشواری مضاعف دارند. چنین فیلمهایی ناچارند منطق خود را با همه مختصات و جزییاتش به مخاطب بباورانند… مطالعه نقد کامل
فاطمه فریدن: فیلم آغاز چشمگیر و پرالتهابی دارد اما تعریفی منطقی از بستری که قرار است روایت در آن گسترش یابد ارائه نمیکند. بیماری شخصیتی به نام رویا (طناز طباطبایی) که ظاهرا اسکیزوفرنیست از یک سو و فقدان علل کاربردی علمی و دراماتیک در آن از سوی دیگر معضلی ادامهدار پدید آورده است که صرفا مخاطب را در کابوسی بیپایان فرو میبرد. (شماره ۳۳۱ «دنیای تصویر» مهر ۱۴٠۲)
سید آریا قریشی: فیلم در نیم ساعت ابتداییاش معمایی به نظر میرسد، در لحظاتی حالوهوایی از فیلمهای ترسناک ماورایی پیدا میکند و در ادامه به یک سایکودرام تبدیل میشود. نتیجه، فیلمی است که نه این است و نه آن، بلکه اثری است با دستهای خالی که نه میتواند معمایش را ادامه دهد و نه سایکودرام باورپذیر و قدرتمندی بسازد. بنابراین با روایتی کشآمده و میانتهی روبهروییم که دستش خیلی پیش از رسیدن به نقطه پایانی رو میشود. به بیان دیگر، میتوان چنین گفت که «بیرویا» فیلمی در مورد مفهوم هویت است که خود، هویتش را فراموش میکند… مطالعه نقد کامل