سعید، بنایی چهل‌ساله است با تعصبات شدید مذهبی. روزی همسرش مورد مزاحمت راننده‌ای قرار می‌گیرد که فکر می‌کند او یک زن خیابانی است. سعید هم برای انتقام‌جویی کارهای مختلفی می‌کند تا این‌که به سراغ زنان خیابانی می‌رود.
امتیازهای منتقدان
جواد رهبر
مریم ایران‌نژاد
ذبیح‌الله رحمانی
سحر عصرآزاد
خشایار سنجری
فرهاد خالدی‌نیک
میانگین
نوشته‌های منتقدان
جواد رهبر: «عنکبوت» بر اساس پرونده قتل‌های زنجیره‌ای سعید حنایی ساخته شده و تا حد امکان به جزییات این پرونده پرسروصدا وفادار مانده است. به همین دلیل، فیلم برای آن‌هایی که ماجرای قتل‌های دنباله‌دار زنان خیابانی به دست سعید حنایی در فاصله مرداد ۱۳۷۹ تا مرداد ۱۳۸۰ را به یاد می‌آورند یا حتی بعداً از آن باخبر شده‌اند، تعلیق خاصی ندارد؛ اما آن‌چه «عنکبوت» را به فیلمی متفاوت و تاثیرگذار تبدیل می‌کند، توانایی اکتای براهنی، فیلم‌نامه‌نویس و ابراهیم ایرج‌زاد، کارگردان فیلم در استفاده بهینه از همین محدودیت تحمیلی است… مطالعه نقد کامل
مریم ایران‌نژاد: یکی از عناصر فیلم که در تضاد آشکار با عنوان فیلم است، تابلوی گل‌چینی زهرا است. تابلوی پرنده‌ای سفید و رها بر روی شاخه گلی. تضاد رنگ سفید پر پرنده و چادر سیاه زهرا و دامن مشکی فاطمه و اسارت یکی در افکار شوم و بسته‌ی دیگران و آزادی آن دیگری، روی دیگر سکه را نشان می‌دهد. این تابلو ذهن مخاطب را از یک‌سو به تصنیفی که در تاکسی پخش می‌‌شد گره می‌زند و از سوی دیگر، به دیالوگی از یکی از زن‌های خیابانی، آن‌جا که ترک موتور سعید، با صورتی زخمی و چشمانی گریان و با لهجه‌ای غریب، می‌گوید: «نمی‌میریم هم که راحت بشیم.» و این دیالوگ کات می‌خورد به جسد بی‌جانش. پرنده سفید تابلوی روی دیوار، شاید نشانی از روح آزادشده تمام زنان بی‌گناهی است که درباره‌شان آمده است: «بأی ذنبٍ قُتلتْ؟»… مطالعه نقد کامل
ذبیح‌الله رحمانی: «عنکبوت» شاید از نظر اجتماعی خیلی دیر ساخته شده و از سویی گرفتار شدن در مراحل ممیزی پخش نیز سبب خسران مضاعف آن شده است؛ همچنان که «خانه پدری» کیانوش عیاری اگر در زمان خود به نمایش درمی‌آمد، چه‌بسا جنایت‌های بعدی در جامعه اتفاق نمی‌افتاد… مطالعه نقد کامل
سحر عصرآزاد: «عنکبوت» یک درام روان‌کاوانه حول محور یک قاتل زنجیره‌ای واقعی و کالبدشکافی ریشه‌ها و انگیزه‌های او با نگاهی آسیب‌شناسانه و چندبعدی است. ابراهیم ایرج‌زاد در دومین فیلم سینمایی کارنامه‌اش، رویکردی حرفه‌ای به جایگاه فیلم‌نامه‌نویس دارد و بر اساس فیلم‌نامه‌ای از اکتای براهنی «عنکبوت» را کارگردانی کرده است؛ همان‌طور که در «تابستان داغ» هم فیلم‌نامه‌ی پیام کرمی را محور کار قرار داد و در آثار کوتاه متعددی که ساخته نیز همواره به اقتباس ادبی و جایگاه فیلم‌نامه و فیلم‌نامه‌نویس بها داده است. این رویکرد را می‌توان به زاویه نگاه او در اقتباس از یک ماجرا و شخصیت واقعی در «عنکبوت» تعمیم داد که در تعامل با براهنی، ترکیب جذابی را رقم زده است. چرا که اکتای براهنی قبل‌تر در اقتباس از رمان «جنایت و مکافات» در فیلم قابل تأمل «پل‌خواب»، دغدغه‌مندی خود را به روان‌کاوی مسیر تبدیل شدن یک آدم معمولی به یک قاتل، به نمایش گذاشته بود… مطالعه نقد کامل
خشایار سنجری: ایرج‌زاد در پرداخت شخصیت حنایی و بررسی زمینه‌های تبدیل او به قاتلی زنجیره‌ای، از جزییات فراوان در بحث روان‌کاوی شخصیت بهره برده است؛ جزییاتی که پرونده حنایی را از پرونده‌های مشابهی چون بیجه و خفاش شب متمایز می‌کند… مطالعه نقد کامل
فرهاد خالدی‌نیک: فیلم حتی سعی نمی‌کند تا حدی به آسیب‌شناسی زندگی زنان خیابانی و مشکلات اجتماعی حاد و مسائل بغرنجی بپردازد که آن‌ها را وادار به انتخاب چنین زندگی ذلت‌باری کرده است. در واقع در «عنکبوت» همه چیز در سطح می‌گذرد و تنها به نمایش نتایج امر اکتفا شده است. چنین است که دیالوگ‌های پایانی از زبان قاضی پرونده خطاب به سعید و نکوهش افکار و عملکرد او، کم‌اثر جلوه می‌کند… مطالعه نقد کامل